● چرا گربه من میبایست واکسینه شود؟
سیستم ایمنی نقش اساسی درحفظ سلامت گربه دارد. یکی از مهمترین وظایف این دستگاه پیچیده محافظت از حیوان در برابر عفونتهای ناشی از ویروسها، انگلها، باکتریها، و...میباشد. واکسنها به سیستم ایمنی بدن حیوان کمک میکنند تا برای مقابله با هر کدام از این عفونتها آماده باشند. واکسنها حاوی پادگنهایی(آنتیژن) هستند که به عامل بیماریزا (مثل ویروس و باکتری) شبیهند اما حدت آنها کاهش یافته است و بنابراین سبب ایجاد بیماری نمیشوند. وقتی واکسن دریافت میشود، سیستم ایمنی به آن پاسخ دفاعی میدهد. این پاسخ دفاعی تا مدتها حیوان را نسبت به عامل بیماریزای اصلی مقاوم میسازد یا حداقل در صورت ابتلا باعث بروز علائم خفیفتری میشود.
● مناسبترین زمان برای تزریق واکسن و یادآوریهای آنها چیست؟
اگر حیوان از 4 ماه کوچکتر بود، بهترین زمان برای تزریق واکسنهای اصلی(هسته) شش هفتگی و بعد ازتکرار آن هر 3-4 هفته یکبار تا دوازده هفتگی. اگر حیوان از 4 ماه بزرگتر بود، در صورتی که حیوان واکسیناسیون نشده یا نسبت به انجام واکسیناسیون تردید وجود داشت، میبایست 2 دوز واکسن اصلی(هسته) به فاصله 3-4 هفته از همدیگر دریافت کند. یادآوری واکسنها یک سال پس از آخرین سری واکسن و بعد از آن هر 3 سال یکبار است.
واکسن هاری برای بچه گربه ها تا قبل از شانزده هفتگی، بین 8-12 هفتگی (بسته به پیشنهاد کارخانه سازنده واکسن)، و برای گربه های بالاتر از 16 هفته 2 دوز به فاصله 1 سال از همدیگر تجویز میشود. یادآوری هاری از آن پس هر1 سال یکبار میبایست انجام گردد.
● واکسنهای معمول برای گربه در ایران کدام اند؟
واکسنهای سهگانه یا چهارگانه که همین طور که از اسمشان پیداست، یکی بر ضدسه بیماری و دیگری بر ضد چهار بیماری حیوان را واکسینه میکند.
واکسن سه گانه شامل:
1-ویروسFeline Rhinotracheitis )FHV-FRV ):که باعث التهاب در بینی، نای، چشم و... میشود.
2-Feline calicivirus (FCV) :که علائمی شبیه بهFRV را بروز میدهد، اما لنگش والتهابات مزمن دهان و زبان نیز دیده میشوند.
3-Feline panleukopenia virus (FPV) : که باعث ایجاد بیماری مهلکی همراه با استفراغ، اسهال شدیدو تب میشود. این سه بیماری جزء بیماریهای اصلی گربه به شمار میآیند و حیوان میبایست در برابر آنها واکسینه شود. این واکسن در شمار گروهی است که به واکسن اصلی یا هسته معروفند. واکسن هاری نیز جزء واکسنهای اصلی است که به صورت جداگانه میبایست در پای راست حیوان تزریق گردد.
- بعضی اوقات ویال حاوی واکسن علیه باکتری کلامیدیا(chlamydia) که باعث التهاب ملتهمه چشم، عطسه و ریزش ترشحات از بینی میشوند نیز به ویال سهگانه توسط کارخانه اضافه میشود. واکسن علیه این بیماری جزء گروه واکسنهای غیراصلی(غیرهسته) است که به آن واکسن چهارگانه میگویند.
- واکسنهای بیماریهای دیگری نظیر بیماری Felv (سرطان خون)، FIV(شبیه به ایدز انسان)، FIP که هرسه آنها جزء بیماریهای مهلک گربه محسوب میشوند نیز وجود دارند اما به علت آنکه میزان شیوع آنها کم میباشد واکسن این بیماریها به طور معمول در کلینیکهای دامپزشکی استفاده نمیشوند. اینها نیز جزء واکسنهای غیراصلی محسوب میشوند.
· آیا تزریق واکسن برای گربه عوارض دارد؟
متأسفانه در حال حاضر هیچ واکسن بیخطری وجود ندارد. واکسیناسیون یک امر واجب برای مقابله با بیماریهای عفونی در گربه است. مانند بیشتر داروها، واکسنها نیز ممکن است عوارضی در بدن حیوان ایجاد کنند.
دامنه عوارض از ضعیف تا شدید است. دامپزشک میبایست قبل از هرگونه تزریق واکسن،از سلامت عمومی حیوان مطمئن و در موارد ضعف یا ناتوانی، تب، مصرف برخی داروها و غیره از تزریق واکسن خودداری کند.
الف- عوارض ضعیف که شایعتر نیز هستند شامل ناراحتی در محل تزریق، تب ملایم، بیاشتهایی و خمودگی، ناراحتی در مفاصل و لنگش بعد از تزریق واکسن FCV، تورم بدون درد، سفت شدن در محل تزریق و لنگش، بیاشتهایی یا تب که تقریباً 1-3 هفته بعد از تزریق واکسن شروع میشود، این عوارض خفیف همگی موقت و گذرا بوده، بیش از چند روز دوام ندارند.
ب- عوارض جدی (که ندرتاً ایجاد میشوند) شامل:
1- شوک آلرژیک شدید که میتواند چند دقیقه تا چند ساعت بعد از تزریق (به صورت استفراغ ، اسهال، رنگپریدگی مخاط) ایجاد شود. بهتر است پس از تزریق واکسن تا حدود 20 دقیقه در محل کلینیک حضور داشته باشید و حیوان را مرتباً کنترل نمایید.
2- تومر پوستی (ندرتا بدخیم)که میتواند چند هفته، ماهها یا حتی طولانیتر، بعد از واکسیناسیون ایجاد شود.
● در صورت بروز عوارض واکسن در گربه ام میبایست چه اقدامی بکنم؟
با حفظ کامل خونسردی با دامپزشک تماس بگیرید.
● بهترین محل برای تزریق واکسن در گربه ها کجاست؟
بهترین محل برای تزریق واکسن سهگانه یا چهارگانه قسمت راست جلوی بدن؛ واکسن هاری در قسمت راست عقبی بدن مثل پای راست؛ و واکسنهای Felv یا FIV در قسمت چپ عقبی بدن مثل پای چپ میباشد.
دامپزشک موظف است عمل تزریق واکسنها را در پرونده یادداشت نماید و از پروتکلهای استاندارد برای تزریق واکسن استفاده کند.
● کدام نوع تزریق برای واکسیناسیون ایمن تر ست؟
به دلیل وجود عروق و عصب دهی کمتر در زیر پوست، به نظر میرسد تزریق زیر پوستی نسبت به تزریق داخل عضلانی ارجحیت دارد.
